Deprem erken uyarı sistemi halkın kullanımına sunulacak: Yakında her evde – Son Dakika Türkiye Haberleri
Türkiye’de deprem erken uyarı sisteminin kullanılması yönünde büyük bir adım atıldı. Çeşitli üniversitelerin katılımıyla oluşturulan akademik danışma ve danışma kurulları, 4 ay süren araştırma ve incelemeler sonucunda, EDIS’in kamuya açık hale getirilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığına, söz konusu ülkelerde yapılan analizler ışığında oybirliğiyle karar verdi. bu sistemi kullanın. Dünyanın en yüksek sistemi olarak tasarlanan, yaklaşık 7 yıldır onlarca bilim insanı ve birçok üniversitenin üzerinde çalıştığı deprem erken uyarı sisteminin kurulumunun ve vatandaşlara hizmet vermeye başlamasının önü açıldı.
Türkiye’de deprem erken uyarı sisteminin kurulması ve kullanıcılara raporlanması projesi kapsamında oluşturulan akademik konseyin toplantısı için Bahçeşehir Üniversitesi Göztepe yerleşkesinde bir araya geldiler. Akademisyenlerin son dönemde yürüttüğü çalışmalarda uygulama örnekleri olarak seçilmiş ülkelerdeki çalışmalar incelenmiştir. Akademik danışma ve danışma kurulları, Türkiye’nin önde gelen 10 üniversitesinden deprem bilim insanları, afet yönetimi uzmanları, sosyologlar, psikologlar gibi farklı disiplinlerden öğretim üyelerinin yanı sıra iş dünyası ve STK temsilcilerinden oluşuyor. Komitede ayrıca benzer sistemi kullanan ABD, Japonya, İtalya, Meksika ve Tayvan’dan bilim insanları da yer alıyor. Deprem erken uyarı sistemi şu anda dünyada sadece 5 ülke tarafından kullanılıyor. Türkiye’de EDIS’in oluşturulmasının ardından erken uyarı sistemi fabrikalarda, hızlı trenlerde, alışveriş merkezlerinde ve bazı bölgelerde pilot olarak uygulanmaya başlandı. Sistem, merkez üssüne bağlı olarak depremden etkilenen bölgeyi 117 saniye önceden uyarıyor. Bu bildirimi alan kişilere depremin yıkıcı etkilerinden korunma ve bulundukları binayı terk etme olanağı sağlar.
EDİS NEDİR?
EDİS, yapay zekaya dayalı ve depremi yerinde tespit eden bir sistemdir. Fay hatları üzerinde bulunan ileri teknoloji sistem sismik istasyonlarla çalışmaktadır. Depremin P dalgasını alıp anında depremin büyüklüğünü ve merkez üssünü belirliyor. Daha sonra S dalgasının (yıkıcı dalga) size ne zaman ulaşacağını hesaplayın ve size bir uyarı göndersin. Uyarı; EDİSBOX, cep telefonu, siren gibi farklı kanallar üzerinden yapılabilmektedir.
YAPAY ZEKA İLE DESTEKLENEN DEPREM ERKEN UYARI SİSTEMİ
Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyet gösteren EDIS Afet ve Deprem Sistemleri A.Ş. CEO Ali Emre Erişen, EDIS’in deprem dışındaki afetlerde de zamanında erken uyarı sistemi olarak kullanılacağını söyledi. Yüksek teknoloji kullanılarak afetlerden kaynaklanan kayıpların en aza indirilmesi için çalışmalar yapıldığını kaydeden Erişen, Türkiye’de her yıl 10 bine yakın deprem yaşandığını, milyonlarca binanın sismik risk altında olduğunu ve Türkiye’de 500’den fazla fay hattının bulunduğunu vurguladı.
Ali Emre Erişen, “Bütün bunlar deprem erken uyarı sistemine duyulan ihtiyacı ortaya koymaya yettiğini gösteriyor.” Deprem fay hatlarına sensör yerleştirdiğini ve depreme neden olan kırılmayı anında tespit ederek kullanıcıları uyardığını iddia eden Erişen, yapay zeka tabanlı EDIS’i “hayat kurtaran haberci” olarak nitelendirdi.
Bu konudaki çalışmaların tamamlanmasının ardından deprem erken uyarı sistemi DASK mobil uygulaması üzerinden de etkin bir şekilde kullanabilecek.
AKADEMİK KOMİTE KARARLARI
prof. Dr. Şerif Barış başkanlığındaki akademik kurul, deprem erken uyarı sisteminin vatandaşlara sinyaller verilerek kullanılmasını önerdi. Bu karar, yurtdışındaki başarılı uygulamalar ve Türkiye’deki deprem gerçeği dikkate alınarak alındı.
Konsey, erken uyarı sistemlerinin insanların afetlere psikolojik olarak daha hazırlıklı olmasını sağladığını, sosyal dayanıklılığı artırdığını ve acil durum yönetimini güçlendirdiğini vurguladı. Sistem, deprem tespit edildiğinde halkı uyararak güvenli hareket etmelerini sağlıyor. Ayrıca bu sistemin Türkiye’de uygulanmasının vatandaşlara güven vermesi ve farkındalığı artırması bekleniyor.
Erken uyarının yarattığı psikolojik rahatlama, daha bilinçli bir toplum yaratılmasında önemli rol oynuyor. Konsey ayrıca sistemin etkin kullanımını artırmak için eğitim ve tatbikatların önemine de vurgu yaptı.
